Το συμβάν της Τουνγκούσκα «ήταν πρόσκρουση σιδερένιου αστεροειδή»

Κίεβο: Ρώσοι ερευνητές υποστηρίζουν ότι έχουν στην κατοχή τους μικρά θραύσματα από το μυστηριώδες αντικείμενο που εισήλθε στην ατμόσφαιρα 1908 και ισοπέδωσε 2.000 τετραγωνικά χιλιόμετρα δάσους στη Σιβηρία στις 30 Ιουνίου 1908. H ανάλυσή τους δείχνει ότι επρόκειτο για αστεροειδή πλούσιο σε σίδηρο, ωστόσο οι αναλύσεις δεν πείθουν όλους τους ειδικούς.

Ένα και πλέον αιώνα μετά την εναέρια έκρηξη κοντά στον ποταμό Τουνγκούσκα στη Σιβηρία, κανείς δεν έχει καταφέρει να βρει μεγάλα θραύσματα του αντικειμένου, τα οποία θα έδειχναν αν επρόκειτο για αστεροειδή ή κομήτη.

Υπάρχουν ωστόσο εκτιμήσεις για την ισχύ της έκρηξης: τρεις με πέντε μεγατόνοι TNT, όσο ένα ισχυρό πυρηνικό όπλο. Συγκριτικά, η ισχύς του μετεώρου που εξερράγη φέτος πάνω από το Τσελιαμπίνσκ της Ρωσίας εκτιμάται γύρω στους 460 κιλοτόνους TNT.

Αν και μεγάλα θραύσματα δεν βρέθηκαν ποτέ, στο έδαφος της Τουνγκούσκα έχουν εντοπιστεί μικροσκοπικά μαγνητικά σφαιρίδια. Οι επιστήμονες όμως συνεχίζουν να διαφωνούν για το κατά πόσο είναι πραγματικά υπολείμματα του εισερχόμενου αντικειμένου.

Η νέα μελέτη εστιάζεται σε θραύσματα βράχων, όλα μικρότερα από ένα χιλιοστό σε διάμετρο, τα οποία συλλέχθηκαν το 1978 από έναν τυρφώνα κοντά στο σημείο της έκρηξης.

Ο Βίκτορ Κβασνότσια του Ινστιτούτου Γεωχημείας στην ουκρανική Εθνική Ακαδημία Επιστημών παρουσιάζει εικόνες ηλεκτρονικού μικροσκοπίου διέλευσης, οι οποίες δείχνουν ότι τα θραύσματα αποτελούνται κυρίως από άνθρακα και περιέχουν νικέλιο και ενώσεις του σιδήρου σε αναλογίες που παραπέμπουν σε αστεροειδή.

Επιπλέον, τα θραύσματα περιέχουν μια εξωτική μορφή του άνθρακα (lonsdaleite) με κρυσταλλική δομή ανάμεσα στο διαμάντι και το γραφίτη, η οποία σχηματίζεται σε συνθήκες ακραίας πίεσης και θερμοκρασίας.

«Τα δείγματα έχουν σχεδόν όλα τα χαρακτηριστικά ορυκτά που βλέπουμε σε μετεωρίτες πλούσιους σε διαμάντια» λέει ο Κβασνότσια στο Nature.com.

Η μελέτη δημοσιεύεται στην επιθεώρηση Planetary and Space Science.

Ανεξάρτητοι ειδικοί που κλήθηκαν να σχολιάσουν τα αποτελέσματα στο Nature δηλώνουν πάντως ότι διατηρούν τις αμφιβολίες τους. Πρώτον, τα θραύσματα περιέχουν λιγότερο ιρίδιο από όσο θα αναμενόταν για έναν σιδερένιο μετεωρίτη. Δεύτερον και κυριότερο, το στρώμα τύρφης μέσα στο οποίο βρέθηκαν τα θραύσματα δεν έχει χρονολογηθεί, και επομένως θα μπορούσε θεωρητικά να πρόκειται για υλικά μετεωριτών που είχαν πέσει στη Γη πολύ νωρίτερα από το συμβάν του 1908.

Ο Δρ Κβασνότσια σκοπεύει τώρα να συνεχίσει τις αναλύσεις προκειμένου να επιβεβαιώσει τα ευρήματά του. Δεδομένου όμως ότι έχουν περάσει 105 χρόνια μετά την έκρηξη, η απάντηση ίσως δεν γίνει ποτέ γνωστή πέραν πάσης αμφιβολίας.