Πολυεθνικές: Οι κυρίαρχοι του κόσμου

Η Google, το Facebook, η Nestle, η Coca-Cola, η General Motors κλπ είναι οι κυρίαρχοι των οικονομιών και της ζωής του πλανήτη γη. Με αυτόν τον τίτλο στην πρώτη σελίδα κυκλοφόρησε το Γαλλικό περιοδικό “Le Nouvel Observateur” και για να είμαστε πιο ακριβείς ο τίτλος είναι: “Οι πραγματικοί κυρίαρχοι του κόσμου: πώς οι πολυεθνικές κυβερνούν την ζωή μας” Η παγκοσμιοποίηση δημιούργησε – όπως ήταν κι ο σκοπός της- νέες υπερδυνάμεις, πολυεθνικές εταιρείες που επιβάλλουν τη νομοθεσία τους κατά αφελών ή συνενόχων κυβερνήσεων.

«Αυτό που είναι καλό για την General Motors είναι καλό και για την Αμερική», δήλωσε το 1953 ο Charles Wilson, διευθύνων σύμβουλος της αυτοκινητοβιομηχανίας. Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου και τη δεκαετία του 1970, «οι πολυεθνικές έχουν σχεδιαστεί ως ένα όργανο εξουσίας της χώρας καταγωγής», δήλωσε ο οικονομολόγος Frédérique Sachwald. Κανείς μέχρι σήμερα δεν έχει εφεύρει έναν πιο σύγχρονο όρο για να περιγράψει αυτούς τους γίγαντες της χρηματοδότησης, της βιομηχανίας και των υπηρεσιών που κατά τα έτη 1980 και 1990, έγιναν η αιχμή του δόρατος της παγκόσμιας οικονομίας.

Από τότε, το τοπίο έχει αλλάξει δραματικά.. Οι επιχειρήσεις αυτές έχουν γίνει μεγάλες δυνάμεις δικαιωματικά. Από το 2000, από τις 100 μεγαλύτερες οικονομίες, οι 55 ήταν πολυεθνικές εταιρείες, σύμφωνα με τη Διάσκεψη των Ηνωμένων Εθνών για το Εμπόριο και την Ανάπτυξη (UNCTAD). Σήμερα, η χρηματιστηριακή αξία του υπ ‘αριθμόν ένα, της Exxon Mobil, είναι στην κατηγορία μεταξύ του ΑΕΠ της Αυστρίας και του Βελγίου!

Αυτοί οι γίγαντες με διεθνή οικονομική παρουσία έχουν αποκτήσει υπέρμετρη δύναμη για την καθημερινή μας ζωή. Είναι αυτοί που υπαγορεύουν τις κινήσεις και τις αντίστοιχες τιμές του κεφαλαίου και της εργασίας. Αυτοί που επηρεάζουν ότι τρώμε και ότι άναπνέουμε . Tέλος, με την έλευση της ψηφιακής τεχνολογίας, διαχειρίζονται όλα τα προσωπικά μας δεδομένα, τις πληροφορίες μας και την πρόσβασή μας σε κοινωνικά δίκτυα και πολιτιστικά έργα.

Εν μέσω πολιτικών, οικονομικών και κοινωνικών διαδηλώσεων οι οποίες επεκτείνονται από τον αραβικό κόσμο και την Ευρώπη και φτάνουν μέχρι τη Wall Street. Εν μέσω οικονομικής κρίσης η οποία έχει ως επίκεντρο την Ευρωζώνη και επεκτείνεται και στον υπόλοιπο πλανήτη, το ελβετικό Ομοσπονδιακό Ινστιτούτο Τεχνολογίας, δημοσιοποίησε μια ανάλυση για τις σχέσεις μεταξύ 43.000 πολυεθνικών εταιρειών. Στην έρευνα αυτή εντοπίζεται μια μικρή ομάδα που αποτελείται κυρίως από τράπεζες, η οποία φαίνεται πως έχει στα «χέρια» της την εξουσία της παγκόσμιας οικονομίας.

Η ομάδα της Ζυρίχης απομόνωσε από 37 εκατομμύρια εταιρείες 43,060 πολυεθνικές και τις τους μετόχους που τις συνδέουν. Έπειτα κατασκεύασε ένα μοντέλο από το οποίο προκύπτει πώς κάποιες εταιρείες ελέγχουν κάποιες άλλες μέσω των μετοχών που κατέχουν σε αυτές, καθώς και τα λειτουργικά έσοδα κάθε μιας, για να χαρτογραφήσουν τη δομή της οικονομικής εξουσίας.

Η μελέτη συνδύασε γνωστά μαθηματικά μοντέλα με σφαιρικά εταιρικά δεδομένα για να χαρτογραφήσει σε ποιον ανήκουν οι μεγάλες πολυεθνικές εταιρείες, πράγμα που μέχρι τώρα ήταν σχεδόν αδύνατο.

1.318 αλληλοσυνδεόμενες ιδιοκτησίες: Σύμφωνα λοιπόν με τη μελέτη,1.318 υπάρχουν εταιρείες με αλληλοσυνδεόμενες ιδιοκτησίες. Καθεμιά από αυτές τις 1.318 εταιρείες έχει δεσμούς με δύο ή τρεις άλλες επιχειρήσεις και κατά μέσο όρο αυτές συνδέονται με 20 ακόμη.

Επιπλέον, αν και αντιπροσωπεύουν το 20% των παγκόσμιων λειτουργικών εσόδων, αυτές οι 1.318 εμφανίζονται να κατέχουν συνολικά μέσω των μετοχών τους την πλειοψηφία των κορυφαίων στο είδος τους εταιρειών και των βιομηχανιών, που αντιπροσωπεύουν ένα επιπλέον 60% των παγκόσμιων εσόδων. Έτσι λοιπόν, με περεταίρω ανάλυση προκύπτει ότι στην κορυφή της «πυραμίδας» βρίσκονται μόλις 147 εταιρείες που συνδέονται ακόμη πιο στενά μεταξύ τους.

«Στην πραγματικότητα λιγότερο από το 1% των εταιρειών ήταν σε θέση να ελέγχουν το 40% του συνολικού δικτύου», λέει ο Τζέιμς Γκλατφέλντερ, του Ελβετικού Ινστιτούτου. Οι περισσότερες εταιρείες που βρίσκονται στη κορυφή είναι χρηματοπιστωτικά ιδρύματα, ενώ στις 20 πρώτες βρίσκονται η Barclays Bank, η JPMorgan Chase &Co, η UBS AG, η ΑΧΑ και οι όμιλοι Goldman Sachs και Vanguard.

Όπως ήταν φυσικό, τα συμπεράσματα της ανάλυσης έχουν δεχτεί σημαντική κριτική, όμως ομάδα αναλυτών του περιοδικού «New Scientist» δηλώνει ότι πρόκειται για μια μοναδική προσπάθεια να ξεμπερδευτεί το νήμα του ελέγχου επί της παγκόσμιας οικονομίας, ενώ παράλληλα θα μπορούσαν να βρεθούν και τρόποι να γίνει πιο σταθερός ο παγκόσμιος καπιταλισμός !!!